مناره آجری خرم آباد

تاریخچه

مناره آجری خرم آباد متعلق به قرن چهارم هجری است. از این مناره در گذشته برای نگهبانی و دیده ‌بانی و هدایت کاروان هایی، که از این شهر عبور می ‌کرده اند، استفاده می شده است. براساس تحقیقات باستان‌ شناسی عده ‌ای از مردم قدیمی همچنین محققین بر این اعتقاد هستند، که این مناره متعلق به دوره حکومتی دیلمیان است فایده هم بر این اعتقاد هستند که این مناره در گذشته ارتفاع بیشتری داشته و اکنون به دلیل فرسایش ارتفاع آن کاهش یافته در حال حاضر ارتفاع آن حدود ۳۰ متر و حداکثر قطر آن ۴.۵ متر است.

به طور کلی باستان شناسان قدمت این مناره را ۹۰۰ سال تخمین زدند و مصالحی که برای ساخت آن استفاده شده از جنس گچ و سنگ است. این منار آجری در سال ۱۳۷۶ به واسطه سازمان میراث فرهنگی به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. در گذشته هنگامی که شب فرا می رسید بر بالای مناره ها آتش روشن می کردند تا دید بهتری به شهر داشته باشند و علاوه بر آن رهگذران و کاروانسراها راحت تر تردد نمایند.

نقشه و معرفی قسمت های مختلف

همانطور که گفتیم ارتفاع این مناره حدود ۳۰ متر و درب ورودی آن در ضلع غربی واقع شده است. برای ورود به برج ابتدا باید از ۹۹ پل عبور کنید تا به پشت ‌بام دسترسی پیدا نمایید. هنگامی که به بالای مناره می رسید چشم اندازی از کل شهر در زیر پاهای تان و در جلو چشم تان پدیدار می ‌شود که در نوع خود بسیار شگفت انگیز و خارق العاده است.

در اطراف مناره آجری خرم آباد دیواره های وجود دارد و گفته می شود که در گذشته در این مکان یک مسجد و کاروانسرا وجود داشته که متاسفانه با گذشت سالیان سال تخریب شده است. بیشترین مناره های تاریخی که در کل ایران وجود دارد تقریباً در دوره اسلامی ساخته شده اند. معمولاً اکثر این مناره ها در نزدیکی مساجد ساخته می شده اند در گذشته های دور تر مناره ها را به صورت تکی در نزدیکی مساجد می‌ ساختند اما پس از مدتی سبک ساختمان تغییر کرد و آن ها را به صورت دوتایی در سردر ورودی مساجد علم می کردند.

به طور کلی می‌توان گفت که مناره ها، معنای مذهبی دارند و از آن ها استفاده های بسیاری شده است، برای مثال یکی از کاربردهای مناره این بوده تا مسافران و کاروانیان که از شهر عبور می‌کردند راحت ‌تر بتوانند مسیرها را پیدا کنند، آن ها به این صورت عمل می کردند که وقتی شب می شد، بر روی مناره ها آتش روشن می‌کردند تا کاروان‌ها و مسافران بتوانند مسیرشان را به راحتی پیدا کنند. علاوه بر این در دوره اسلامی از مناره ها برای جلوگیری از رانش زمین و همچنین محکم‌ کردن بناهایی که اطراف آن ساخته می شده استفاده می‌ کردند.

مناره آجری خرم آباد در واقع در شهر شاپورخواست قرار داشته و با توجه به تخریب ها و دیواره های ویران شده که اطراف آن وجود دارد اینگونه به نظر می ‌رسد که در زمان های قدیم این مناره درست در مرکز شهر قرار داشته و به تمامی خانه‌های اطراف تسلط داشته است. پیشنهاد می کنیم که در صورت امکان حتما بر روی پشت بام مناره بروید و چشم انداز زیبای شهر را از نزدیک تماشا کنید.